Bỏ túi kinh nghiệm thi công phần thô cho nhà ở
Ngôi nhà có thể được sửa chữa, thay đổi vật liệu bề mặt, thiết bị, màu sắc… nhưng phần thô thì khó hoặc không thay đổi được. Do vậy, việc thi công phần thô phải chắc chắn, chuẩn bị kỹ lưỡng để đảm bảo tuổi thọ cho công trình cũng như việc điều chỉnh phần hoàn thiện càng dễ dàng và thuận lợi.
Thi công phần thô cần tuân thủ những nguyên tắc nào? Quy trình thi công phần thô ra sao? Dưới đây là những thông tin cơ bản về thi công phần thô để tiện cho việc giám sát công trình của gia chủ.
Chuẩn bị mặt bằng, làm nền móng
Chuẩn bị mặt bằng bao gồm làm sạch, phát quang mặt đất, giải tỏa nhà và kết cấu xây dựng cũ, vận chuyển phế thải đổ đi. Sau khi hoàn thành phần chuẩn bị mặt bằng, đội thợ sẽ bắt đầu vào công tác làm nền móng.
Có 3 loại móng cơ bản là móng đơn, móng băng, móng bè. Tùy theo địa chất từng vùng cũng như quy mô nhà mà kỹ sư kết cấu sẽ thiết kế ngôi nhà cho bạn. Nhà ở dân dụng thường sử dụng loại móng đơn và móng băng. Trường hợp đất yếu mới gia công móng như đóng cừ tràm, ép cọc, khoan cọc nhồi…
Việc làm nền bao gồm các công việc như đào đất, hút nước ngầm, đổ đất thừa, be thành đất, gia cố nền (nếu cần thiết). Với gia cố nền, hiện tại có 2 hình thức chủ yếu là ép cọc cừ tràm, cọc tre hoặc ép, khoan cọc bê tông.
Mục đích của việc ép cọc tre, cọc cừ tràm là làm nén chặt phần đất dưới chân công trình, tạo một điểm tỳ cho phần móng nhà. Cọc tre thường là các đoạn tre 2 – 2,5m (cọc cừ tràm khoảng 4-4.5m) ép bằng búa tạ xuống nền đất với mật độ khoảng 25 – 30 cọc/m².
Ép cọc bê tông cốt thép thường được thực hiện đối với các khu đất làm trên ao hồ lấp, hoặc nền đất không chân, đất bùn yếu đảm bảo an toàn. Cọc bê tông cốt thép cho nhà dân dụng thường là loại có tiết diện 200 x 200 hoặc 250 x 250, mỗi đoạn 4 – 6m, bao gồm đoạn thân và đoạn mũi cọc. Các cọc bê tông này thường được đổ sẵn, vận chuyển đến công trường bằng xe tải, sau đó dùng máy ép cẩu lên và ép xuống đất.
Có 2 loại máy ép cọc là máy ép neo và máy ép tải. Ép neo đạt tải trọng thấp (khoảng 20 – 40 tấn/đầu cọc) phù hợp với các công trình quy mô lớn. Lưu ý là các loại máy ép thường sử dụng công suất điện 3 pha, nên chủ nhà cần lưu ý chuẩn bị sẵn nguồn điện cho nhà thầu.
Khi làm hợp đồng ép cọc bê tông, chủ nhà cần làm rõ với nhà thầu về các thông số cọc như mác bê tông, chủng loại thép… vì các cọc đã được đúc sẵn nên dễ làm gian dối nhằm mục tiêu trục lợi.
Thêm nữa, sau khi vận chuyển cọc đến công trường, hãy tiến hành kiểm tra tại hiện trường chất lượng của bê tông và thép theo hình thức ngẫu nhiên để tránh trường hợp cọc không đủ tiêu chuẩn làm ảnh hưởng đến chấp lượng công trình xây dựng.
Trong thực tế, khi ép cọc xuống đất, do ảnh hưởng của địa chất nền đất không đều. Nên có chỗ cọc xuống sâu nhưng cũng có chỗ xuống nông. Từ đó xảy ra 2 tình huống là ép âm và ép dương. Ép âm là ép sâu xuống mặt đất không thấy phần cọc nhô lên mặt đất, còn ép dương là thấy phần cọc nhô lên mặt đất.
Cần làm rõ giá cả với chủ thi công cho cả 2 tình huống này. Chủ nhà cũng cần buộc nhà thầu làm theo các tiêu chuẩn đã quy định cụ thể trong hồ sơ thiết kế nền móng do bên tư vấn xây dựng cấp như chủng loại, vị trí cọc, số lượng cọc, cọc ép thử…
Lưu ý, các công việc khoan ép vào lòng đất rất dễ gây ảnh hưởng đến các khu đất và nhà cửa lân cận. Do đó, chú ý thực hiện hướng ép cọc theo chiều sao cho phần đất bị nén đẩy không hướng về bất kỳ nhà cửa hay vật kiến trúc nào. Điều này chủ nhà nên tham kiến những người có chuyên môn.
Việc làm móng nhà được thực hiện sau khi gia cố nền đất hoàn thành. Móng nhà hiện tại thường là móng băng, móng bè hoặc móng cọc. Cũng có trường hợp ép cọc bê tông thì lúc này phải đổ các đài móng để liên kết các đầu cọc, các đài móng lại với nhau thành một khung hệ vững chắc thông qua các dầm móng.
Việc làm móng bao gồm các công việc sau theo thứ tự: đan thép, ghép cốp pha, đổ và đầm bê tông, chờ bê tông ngưng kết, rút cốp pha, xây tường móng. Chủ nhà nên nắm bắt từng công đoạn thi công để tiện cho việc giám sát, theo dõi và chỉ đạo thợ thực hiện theo đúng bản vẽ kỹ thuật.
Xem thêm:
- Quy trình xây nhà từ móng đến mái: Những điều bạn cần biết!
- Những điều cần biết khi xây nhà với gia chủ
Xây dựng phần khung nhà
Sau khi hoàn thiện phần nền móng thì bắt tay vào thi công phần khung nhà. Khung nhà được hiểu bao gồm toàn bộ hệ khung kết cấu bê tông cốt thép, cột, dầm, đà, sàn và hệ thống tường bao, tường ngăn chia nhà. Bê tông, cốt thép, gạch là những vật liệu xây dựng chủ yếu và phổ biến nhất.
Một hệ khung nhà bao giờ cũng gồm 5 thành phần chính:
- Cột nhà để truyền lực xuống đất
- Dầm nhà hay đà, dùng để kết nối và truyền lực xuống các đầu cột
- Bản sàn hay tấm, được đổ gối lên các hệ dầm, là nơi nâng đỡ các vật thể trong nhà
- Tường nhà gồm tường bao và tường ngăn chia, được xây bằng gạch
- Cầu thang là bộ phận kết nối giữa các tầng nhà.
Thi công xây dựng phần khung nhà cũng như khi làm móng, bao gồm các công việc chính là: đan thép, ghép cốp pha, đổ và đầm bê tông, chờ bê tông ngưng kết, rút cốp pha, xây tường. Cần chú ý một số điểm chính sau:
- Việc đan thép phải đúng theo chỉ định của bản vẽ kết cấu, đúng chủng loại và độ dài các cấu kiện thép. Khi đan tránh giẫm lên thép làm xô lệch thép và giảm sức chịu tải. Nên có các cầu thép đặt lên trên kết cấu khi tiến hành đổ bê tông để tránh làm xô lệch thép đan.
- Việc ghép cốp pha cần thực hiện theo đúng tiêu chuẩn xây dựng, gỗ cốp pha không được lựa chọn loại gỗ quá kém phẩm chất, có thể bị bục vỡ trong quá trình đổ dầm bê tông. Kết nối các cốp pha thật chặt và gọn gàng. Nếu việc ghép cốp pha không được thực hiện tốt thì bê tông và vữa bị phân tầng, rỗ mặt…
- Việc đổ dầm bê tông có thể thực hiện thủ công bằng máy trộn bê tông, cũng có thể thực hiện bằng xe trộn bê tông chuyên dụng, bơm bê tông bằng vòi bơm. Khi đầm bê tông phải lưu ý đầm đều tay, không được bỏ sót bất kỳ chỗ nào.
Cấp phối bê tông
Có 3 loại cấp phối cơ bản:
- Bê tông 20 Mpa thường được gọi là Mác 200 dành cho móng, cột, dầm, sàn đối với căn hộ nhỏ cấp 4 và các hạng mục bê tông cần cường độ thấp ít quan trọng.
- Bê tông 25Mpa thường gọi là Mác 250 dành cho móng, cột, dầm, sàn đối với những căn hộ lớn hơn, có 1 đến 2 tầng và các hạng mục bê tông cần cường độ trung bình.
- Bê tông 30Mpa thường được gọi là Mác 300 dành cho các căn hộ lớn hơn từ 3 đến 4 tầng và các hạng mục bê tông cần cường độ cao hơn (đối với các nhà từ 4 tầng trở lên nên thử nghiệm cấp phối bê tông trước khi sử dụng).
Cấp phối vữa xây tô khi thi công
Khi thi công tường và tô tường nên dùng 2 cấp phối vữa khác nhau là cấp phối vữa xây và vữa tô. Cấp phối thích hợp dành cho vữa xây tô:
- Đối với vữa xây tường, chúng ta nên trộn đúng cấp phối: 1 thùng bê xi măng trộn chung với 4 thùng bê cát hay 1 bao xi măng trộn với 8 thùng bê cát (Mác 100)
- Đối với vữa tô tường, chúng ta nên trộn đúng cấp phối: 1 thùng bê xi măng trộn chung với 5 thùng bê cát hay 1 bao xi măng trộng với 10 thùng bê cát (Mác 75)
Lưu ý: Hỗn hợp được đong đếm bằng thùng có cùng dung tích (thể tích thùng bê đong là 20 lít).
Khi rút cốp pha thì lưu ý sao cho thời gian ngưng kết của bê tông phải đủ ngày. Rút cốp pha dành cho cột là sau 24h, dầm đà sàn là sau 28 ngày. Trường hợp vì tiến độ gấp gấp gáp mà rút cốp pha sớm có thể gây ra nhiều hư hại, tai nạn sập bê tông đáng tiếc.
Việc xây tường cần lưu ý xây làm sao cho thẳng, mạch đều. Sử dụng quả dọi liên tục trong suốt quá trình thi công để đảm bảo độ thẳng. Thêm nữa, việc bảo dưỡng bê tông và vữa giai đoạn này là rất quan trọng để có chất lượng tốt nhất cho phần thô.
Phương pháp bảo dưỡng cho bê tông thông thường
- Giữ ẩm bê tông bằng nước: Phun nước liên tục lên bề mặt hoặc ngâm trong nước.
- Che chắn, giữ ẩm liên tục: Ván khuôn hoặc phủ bao bố ướt (bao nilong)
- Sử dụng hợp chất dưỡng hộ: Phun nước trực tiếp lên bề mặt bê tông, khi khô chúng sẽ tạo thành 1 màng không thấm làm chậm sự thất thoát độ ẩm bề mặt. Bê tông cần được bảo dưỡng liên tục ít nhất là 7 ngày.
Phương pháp bảo dưỡng cho vữa khi thi công phần thô
- Giữ ẩm bằng cách phun nước lên bề mặt tường, nền (trát, láng vữa) sau khi đã kết thúc ninh kết (tưới nhẹ lên đỉnh tường bằng vòi khi vữa bắt đầu ráo bề mặt).
- Che chắn giữ ẩm liên tục: Phủ bạt hoặc phủ bao bố ướt (bao nilong)
- Sử dụng hợp chất dưỡng hộ: Phun trực tiếp hợp chất dưỡng hộ lên bề mặt tường (trát, láng vữa), khi khô chúng sẽ tạo thành một màng không thấm làm chậm sự thất thoát độ ẩm bề mặt. Tường, nền (trát, láng vữa) cần được bảo vệ liên tục 3 – 7 ngày.
Trên đây là những thông tin cơ bản về thi công phần thô nhà. Nắm chắc những điều này sẽ giúp chủ nhà dễ dàng hơn trong việc giám sát, theo dõi, phát hiện sai phạm và đốc thúc thi công để không gây thất thoát tiền bạc.
—————————————————————————————————————————————————————
Liên hệ MM Home
Địa chỉ:
- 26 Đường số 55, Khu phố 2, Phường An Phú, TP. Thủ Đức
- 91 Nguyễn Hữu Cảnh, Quận Bình Thạnh, TP. HCM
- 58 Phan Bội Châu, Phường Bến Thành, Quận 1, TP. HCM
Điện thoại: 0369 115 511
